Thép cán nóng được gia công, ép, dập, tạo hình khi thép còn nóng. Sau đó để nguội ta được thành phẩm.
Còn thép cán nguội thì ngược lại. Thép được luyện ra sẽ được để nguội đến nhiệt độ bình thường (nhiệt độ phòng). Sau đó thép nguội mới bắt đầu được gia công: ép, cán, cắt gọt,…
Thép cán nóng và thép cán nguội sẽ có tính chất khác nhau, chế tạo nên những loại thép khác nhau và được sử dụng trong những trường hợp khác nhau. Gợi ý trên cũng giúp ta phân biệt được thép các nóng và thép cán nguội.
THÉP XÂY DỰNG LÀ THÉP CÁN NGUỘI HAY THÉP CÁN NÓNG ?
Câu trả lời cho thép xây dựng là thép cán nóng hay cán nguội : Nó là cả hai vì cả hai loại thép này đều là thép xây dựng.
Tùy vào mục đích sử dụng, thiết kế, yêu cầu của công trình; tùy vào ưu, nhược điểm của từng loại thép mà người ta sử dụng thép cán nóng hoặc cán nguội để chế tạo nên loại thép cho phù hợp.
THÉP CÁN NÓNG LÀ GÌ ?
Thép cán nóng nghĩa tiếng Anh là hot rolled steel. Thép cán nóng là thép được gia công tạo hình ở nhiệt độ cao. Nhiệt độ cao hơn 926,67 độ C (cao hơn nhiệt độ kết tinh lại của thép).
Khi nhiệt độ cao hơn ngưỡng 926,67 độ C, thép bị giảm độ cứng, mềm hơn, dẻo hơn. Đây là lúc thích hợp để thực hiện các gia công tạo hình cho thép.
Sản phẩm hoàn thành khi thép nguội về nhiệt độ phòng. Tuy nhiên, khi nguội thì kích thước của thép thành phẩm bị co lại và hình dạng lúc nguội có thể hơi khác một chút so với khi tạo hình lúc còn nóng.
Do đó, thép cán nguội chỉ được sử dụng chế tạo các loại thép hình, thép tấm không có yêu cầu hình dạng có độ chính xác cao.
Ứng dụng của thép cán nóng
- Thép cán nóng thường được dùng để chế tạo các loại thép không cần độ chính xác, yêu cầu về thiết kế quá cao.
- Một số loại thép cán nóng thông dụng: thép cuộn cán nóng, thép chữ I, thép chữ C, đường ray (ở nước ngoài), thép vằn, thép hình ống,… Được sử dụng trong các công trình xây dựng.
- Các loại thép được chế tạo từ thép cán nóng không đòi hỏi phải có đội chính xác, chuẩn kích thước, hình dạng quá cao. Thép cán nóng cũng có giá thành rẻ hơn thép cán nguội.
Ưu điểm của thép cán nóng
- Dễ gia công, tạo hình hơn thép cán nguội. Tất nhiên là khi còn nóng, thép sẽ dẻo hơn thì sẽ dễ gia công hơn là thép nguội cứng rồi.
- Giá thành rẻ hơn thép cán nguội. Nguyên do khi thép nóng, dẻo gia công ít tốn sức, tốn lực. Không đòi hỏi những loại máy móc công suất quá lớn.
- Các loại thép thông dụng đều là thép cán nóng (thép chữ I, thép chữ C,…). Đây là các loại thép được sử dụng trong việc thi công nhà thép tiền chế.
Nhược điểm của thép cán nóng
- Kích thước, số đo không chuẩn và đồng nhất lắm bởi quá trình đun nóng và làm nguội khi chế tạo thép.
- Bề mặt sần sùi, trông xấu. Thường cần phải gia công thêm (mài,…) để xử lý bề mặt.
- Bị biến dạng nhẹ do quá trình làm nguội.
THÉP CÁN NGUỘI LÀ GÌ ?
Thép cán nguội tên tiếng Anh là cold rolled steel.
Dịch theo tiếng nước ngoài, đó là thép cán lạnh. Sở dĩ có tên cold rolled steel bởi nó sẽ đối lập với từ hot rolled steel – thép cán nóng. Dễ nhớ hơn. Hoăc cũng bởi vì nhiệt độ phòng ở phương Tây lạnh hơn ở Việt Nam nên thép nguội là thép lạnh. Ngược với thép cán nóng. Thép cán nguội được gia công khi thép ở nhiệt độ phòng. Sau khi trải qua quá trình luyện kim, thép nóng sẽ không được gia công ngay mà để làm nguội. Khi thép trở về nhiệt độ phòng, lúc này việc gia công tạo hình mới diễn ra. Việc gia công trên thép nguội đòi hỏi tăng 20% công suất đối với các loại máy gia công bào, phay, tiện,… Các công đoạn gia công bao gồm xoay, nghiền, tán nguội, đánh bóng thép. Quá trình xử lý nguội cho phép tạo ra được những hình dạng chính xác. Ta sử dụng thép cán nguội khi khách hàng có nhiều yêu cầu về các loại thép có hình dạng khác nhau.
Ưu điểm của thép cán nguội
- Có độ chính xác cao do thép cán nguội được gia công tay. Không co rút nên không bị biến dạng.
- Bề mặt thép cán nguội sẽ nhẵn, láng bóng hơn thép cán nóng.
- Thép thanh cán nguội thẳng, đồng nhất, góc cạnh đạt chuẩn.
- Thép ô vuông sẽ đồng tâm hơn tại mọi tiết diện của thanh thép.
Nhược điểm của thép cán nguội
- Giá thành sẽ đắt hơn thép cán nóng rất nhiều.
- Các loại thép cán nguội sẽ có ít mẫu hơn (các loại thép cán nguội: thép ống, thép tiết diện ô vuông,..).
- Trong quá trình gia công, thép có thể bị chấn động bên trong. Điều này có thể dẫn đến những có thể bị cong. Do đó, thép cán nguội cần được làm lỏng trước khi gia công như cắt, mài, hàn,…
Ứng dụng của thép cán nguội
Vì được gia công lúc nguội và không bị biến dạng bởi quá trình co rút, thép cán nguội phù hợp với những loại thép cần độ chính xác cao.
Thành phẩm thép được gia công sau khi làm nguội Trong xây dựng, thép cán nguội được dùng để chế tạo thép ống tròn đều, thép tiết diện hình vuông hoặc hình chữ nhật đồng tâm, thép góc đều cạnh, thép góc không đều cạnh,…. Lưu ý, giá thép cán nguội sẽ cao hơn giá thép cán nóng.